Bijensterfte, wat is de oorzaak?

Bijensterfte neemt in rap tempo toe. Volgens Albert Einstein hebben we nog vier jaar te leven als de bijen eenmaal uitgestorven zijn, aangezien we zonder bijen snel zouden verhongeren. Volgens steeds meer wetenschappers zijn bijen momenteel aan het verdwijnen. Wat nu? Een artikel over de bijtjes en de bloemetjes...

Bijensterfte neemt toe. Bijen sterven massaal. Hele bijenvolken sterven tegelijkertijd uit. Geruime tijd tastte men in het duister over de oorzaak van de bijensterfte. Inmiddels wijst alles erop dat gebruik van pesticiden de hoofdoorzaak zijn. Meerdere soorten insecten sterven als gevolg van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Van de 300 wilde bijensoorten in Nederland staat de helft op de zogenaamde rode lijst. Het leven zoals het nu is, kan op aarde niet lang zonder de bij voortbestaan. De bij heeft een bijzondere functie bij het bestuiven van veel planten. Albert Einstein zei reeds dat de mensheid en vele andere levende wezens op aarde zullen uitsterven, als de bij uitsterft. Of we nu willen of niet, het lijkt er sterk op dat de bij daadwerkelijk aan het uitsterven is. En dat hebben we allemaal aan onszelf te danken. Hoe zit dat dan?

Bijensterfte. Groot probleem

“If the bee disappeared off the surface of the globe then man would only have four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals, no more man”
Albert Einstein.

Als de bij uitsterft of zo sterk in populatie afneemt dat er te weinig bestuiving plaats kan vinden, dan spreekt het voor zich wat daarvan de catastrofale gevolgen zijn. Planten die afhankelijk zijn van bestuiving, zullen uitsterven. Dieren die van planten afhankelijk zijn zullen uitsterven. Ook de mens zal op den duur geen kans zien om te overleven. Hoewel dit blijkbaar voor onze ogen gebeurd is bijensterfte nog steeds geen echt hot item. Steeds meer wetenschappers zeggen hardop dat het de pesticiden zijn die de bijen uitroeien, en dat betreft de voor onder andere de bij schadelijke pesticiden van de groep Neonicotinoiden, die in Nederland ruimschoots zijn toegestaan. Omdat er zoveel geld mee gemoeid is staan er blijkbaar maar weinig belanghebbenden te popelen om die pesticiden niet meer te gebruiken.

Bijensterfte, nog vier jaar te gaan

Vrij vertaald komt het citaat van Einstein er op neer dat Einstein ons voorspelde dat als de bijen van het aardoppervlak verdwijnen, de mens (en vele andere diersoorten) nog slechts ongeveer vier jaar te leven zullen hebben. Zonder bijen zou er namelijk geen bestuiving meer plaatsvinden van vele planten. Als gevolg daarvan sterft het grootste deel van de planten uit, daarna de dieren die daarvan afhankelijk zijn, en dus ook de mensen.

Teruglopende bijenpopulatie

Het begon allemaal in Amerika. In meer dan 20 staten liep de bijenpopulatie in snel tempo terug. Miljoenen bijen verdwenen en niemand had er een sluitende verklaring voor. Normaal gesproken sterven er elke winter 10% bijen, dat is normaal. Maar volgens de gegevens van bijenhouders in Amerika verdween er nu al niet minder dan 70% van de bijen. Vele imkers maakten en maken zich ernstig zorgen. Vaak verdwijnen de bijen gewoon, zonder een spoor achter te laten. Ze vliegen uit hun korf en keren niet meer terug. De bijenkorven werden vol honing, met koningin en larven en al, in de steek gelaten. Bijen zijn echter sociale dieren, die volgens vaste gewoontes leven. Ze zullen hun koningin nooit zomaar achterlaten. Onderzoek heeft uitgewezen dat bijen overlijden aan ziektes en pesticiden. Men zocht naar allerlei oorzaken, maar alhoewel bijen net als alle andere levende wezens aan vele ziektes en oorzaken kunnen overlijden, werd het steeds duidelijker dat pesticiden, die diep doordringen in planten, de grootste boosdoener zijn. Bijen zijn een succesvolle soort, maar elk biologisch evenwicht is kwetsbaar voor veranderingen. Bijen zijn zeer kwetsbaar voor verstoring van dit kwetsbare evenwicht. Eeuwenlang hebben zij in harmonie geleefd met de natuur, totdat de pesticiden kwamen.

Welke oorzaken hebben wetenschappers en Imkers voor de afname van bijenvolken aangedragen?

De mysterieuze afname van de bijenpopulatie was in eerste instantie een raadsel. Sommige onderzoekers dachten dat de sterfte en verdwijning misschien door het gebruik van mobiele telefoons zou komen. Zo schreven onder andere de Daily Mail en The Independent. De bijen zouden gedesoriënteerd raken en de weg naar huis niet meer kunnen terugvinden. Verschillende onderzoeken aan de Duitse Landau Universiteit, en een studie van de Amerikaanse overheid, leken deze theorie te bevestigen. Bijen keerden soms niet terug naar hun bijenkorf nadat er mobiele telefoons omheen werden geplaatst. Dit werd later van de hand gewezen. Bijen overleven vaak goed in grote steden waar juist veel mobiele telefoons gebruikt worden. Meer recente berichten wezen er echter op dat bijen ''eenvoudig'' verdwijnen door gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Met name het gebruik van imidacloprid. De pesticiden zijn gemaakt om insecten te doden, dus eigenlijk is het heel logisch dat ook de bijen er van doodgaan. Ook verandering van leefomgeving en klimaat raakt de bijen. Berucht is ook de varroamijt, die bijenvolken kunnen uitroeien. Recent onderzoek heeft aangetoond dat imidacloprid een grote boosdoener is. Het is een landbouwgif wat op de zaden wordt aangebracht, waardoor het gif in de hele plant voorkomt. Het voordeel van imidacloprid voor de landbouw is dat gif niet meer gespoten hoeft te worden omdat het gif nu in de plant zelf zit. Desastreus voor het leven op aarde? Volgens steeds meer wetenschappers is het inderdaad een van de grootste boosdoeners.

copyright by infonu.nl